بسمه تعالی
موضوع: مفاهیم نماز * تاریخ: 95/7/29
سلام دوست عزیز
این متن را برای یکی از دوستانم نوشتم. و هدف ام از نوشتن این متن این بوده که خواننده را به این کار ترغیب کنم. امیدوارم مفید باشه.
متن ام رو از اینجا شروع میکنم که نماز خیلی با اهمیت است. و مفاهیم زیادی در بخش های مختلف آن نهفته است.
اول اینکه ما نماز رو برای خدا میخوانیم، در مقابل خدا میاستیم و از نعمت های بی پایانی که نصیب ما کرده است سپاسگزاری میکنیم. و با خواندن نماز ارتباط مون رو با خدا حفظ میکنیم.
مورد دیگه اینکه ما قبل از شروع به نماز، وضو میگیریم. معنی و مفهوم وضو، پاک شدن از گناهان است. در خصوص وضو گرفتن این مطلب رو شنیدم که حضرت آدم و حوّا در ماجرایی که از میوه آن درخت خوردند و مرتکب ترک اولی شدند، این اتفاق افتاد که ابتدا حضرت آدم آن درخت را به چشم دید، سپس با دست خود از میوه آن درخت چید، سپس میوه را بر سر خود گذاشت و با پای خود به سمت حضرت حوّا حرکت کرد. در وضو ابتدا صورت شسته میشود، در ادامه دست راست و دست چپ، بعد از آن مسح سر و مسح پا انجام میشود.
حال که با وضو گرفتن خواسته ایم خود را از انجام گناهان پاک کنیم، در جهت قبله می ایستیم و نمازمان را شروع میکنیم. عبارت های اقامه را تکرار میکنیم: شهادت به یگانگی خدا (توحید)، شهادت به رسالت پیامبر (نبوت) و شهادت به ولایت علی بن ابی طالب (امامت)، در ادامه میگوییم: بشتابید به سوی نماز، بشتابید به سوی فلاح و رستگاری، بشتابید به سوی بهترین عمل، نماز را به پا دارید (نمیگوییم نماز را قرائت کنید.) و ...
الله اکبر: خدا بزرگ ترین است.
وارد نماز میشویم. زمانیکه نیت میکنیم، حرکت دست ها به این معناست که همه موضوعات غیر خدایی را پشت سر می اندازیم.
در ادامه سوره حمد را که از واجبات نماز است قرائت میکنیم: به نام خداوند بخشنده مهربان، ستایش برای خدایی است که پروردگار جهانیان است: گاهی فراموش میکنیم چه میگوییم، (پروردگار جهانیان) خداوند بخشنده مهربان: با این عبارت به درجه رحمانیت خدا تا حد کمی پی میبریم. تاکنون دو بار این عبارت را تکرار کرده ایم. فرمانروای روز جزا: با خواندن این عبارت به یاد روزی خواهیم افتاد که همگی در دادگاه عدل الهی حاضر میشویم. تنها تو را میپرستیم و تنها از تو یاری می جوییم: من از این عبارت به این نکته میرسم که حقانیت از آن خداست و هیچ چیز به جز او لایق پرستش نیست. پس باید در مسیر توحید حرکت کرد. ما را به راه راست هدایت بفرما، راه آنان که به ایشان نعمت دادی: این راه، راه چه کسانی است؟ باید تفسیر ها و توضیحات این چند آیه را به دقت مطالعه کرد. این تنها دعایی است که در این سوره از خدا درخواست میکنیم. نه راه کسانیکه بر آنان خشم گرفتی و نه راه گمراهان: با خواندن این چند آیه در شبانه روز خط دوستان و دشمنان خود را مشخص میکنیم. اگر قرار است که جزء دو گروه آخر نباشیم، پس دوستی ما با آن ها چه معنی و مفهومی میتواند داشته باشد. دوستی کردن، ما را شبیه آن ها میکند. حال باید دید این دو گروه چه کسانی هستند.
نکته دیگر اینکه عبارت ایّاک نعبد و ایّاک نستعین و همچنین اهدنا الصراط المستقیم به صورت مفرد بکار نرفته، که به این معناست که اصل و پایه نماز بر جماعت است اما فرادی خواندن آن باعث باطل شدن آن نمیشود.
بعد از این اعمال به رکوع و سپس به دو سجده میرویم.
بعد از آنکه از رکوع بلند میشویم، میگوییم: سمع الله لمن حمده: خدا دعای هر کسی که ستایش او را بگوید میشنود.
فلسفه دو سجده: در جایی خواندم که زمانیکه پیشانی خود را در سجده اول بر خاک میگذاریم به این معناست که ما در ابتدا مرده بودیم، سر را از مهر بر میداریم: و خدا ما را زنده کرده است، در سجده دوم سر را بر خاک میگذاریم: خدا دوباره ما را میمیراند. سرمان را از مهر بر میداریم: خدا دوباره ما را زنده خواهد کرد.
در ادامه در قسمت تشهد: به یگانگی خدا و رسالت حضرت محمد شهادت میدهیم.
اعمال گفته شده را انجام میدهیم تا اینکه به رکعت سوم و چهارم میرسیم. در تسبیحات اربعه تنها ذکر میگوییم و هر چه جلوتر میرویم بار معنایی کلمات بیشتر میشود:
خدا منزه است، ستایش برای خداست، خدایی جز آن خدای یکتا وجود ندارد و خدا بزرگ ترین است.
در قسمت آخر نماز تشهد و سلام میگوییم: باز هم شهادت به یگانگی خدا و رسالت پیامبر. سلام به چه معناست؟ سلام یکی از نام های خداست: سلام و برکت خدا بر حضرت محمد، رسول و بنده او، سلام بر ما بندگان صالح خدا و سلام و برکت خدا بر شما باد.
در جایی شنیدم که با سلام سوم به فرشتگان، پیامبران الهی و اوصیای آن ها سلام میگوییم و گویی آن ها را نیز شاهد بر خود میبینیم.
***
بعد از نماز سفارش شده است که تسبیحات حضرت فاطمه الزهرا خوانده شود. به طرز عجیبی ذکر های تسبیحات اربعه از انتها به ابتدا تکرار میشوند: خدا بزرگ ترین است، ستایش برای خداست و خدا منزه است: به نظر می آید این ذکر ها میخواهند ما را به سلامت از قله ای که به آن رسیده ایم به کوه پایه آن منتقل کنند.
موفق باشید.